Hoe wilde dieren verdwijnen in Brazilië
Nieuws
Een hoog gejank snijdt je door de ziel. Het is afkomstig van een ocelot, een katachtige van meer dan een meter lang die hoog op de poten staat. Of eigenlijk: hinkt, want goed lopen kan dit prachtige dier niet meer. Met een gebroken poot en een lijf vol hagel is het hier gebracht en opgelapt – in deze opvang annex kleine dierentuin aan de zuidkant van de stad Santarém, in de Braziliaanse Amazone.
Onze directeur Dirk-Jan Verdonk reisde af naar Brazilië om met eigen ogen te zien welk effect ontbossing voor veevoer heeft op de dieren en de natuur in dat land.
Het verhaal van de ocelot is, met kleine variaties, het verhaal van de meeste dieren hier. Het regenwoud waar deze wilde dieren hun huis hebben verdwijnt stukje bij beetje. Dat betekent dat ze het bos uitkomen – en dan worden beschoten of aangereden of worden gevangen om te dienen als exotisch huisdier.
Dirk-Jan Verdonk reisde af naar Brazilie en was getuige van de verwoesting van bosgebieden.
Een jaguar is daar een ander voorbeeld van. Als welpje kwam het met zijn moeder het oerwoud uit omdat dit te klein was geworden om te leven. Zijn moeder werd doodgeschoten, hij gevangengenomen. Maar toen hij te groot werd en te moeilijk om te houden is hij hier gebracht. Hoewel zijn verblijf redelijk ruim bemeten is, is het aanzicht deprimerend. Dit prachtige dier is veroordeeld tot een leven in gevangenschap, want terug uitzetten in de natuur is hoogstwaarschijnlijk niet mogelijk. Het dier heeft niet geleerd voor zichzelf te zorgen.
Verdrongen door veevoer
En in de nabije omgeving is ook geen geschikte natuur meer voorradig. Nog niet zo lang geleden waren hier eindeloze regenwouden, nu is het een landschap van uitgestrekte akkers, met hier en daar stukken bos. De natuur is versnipperd geraakt, wat funest is voor veel wilde dieren.
Bos in Brazilie wordt verwoest voor de productie van soja en mais voor veevoer.
Op die akkers wordt soja en mais verbouwd, bestemd voor veevoer. In de haven in Santarém wordt die soja op grote zeeschepen geladen die de Atlantische oceaan overvaren naar Rotterdam en Amsterdam. Via deze havens komt de soja Europa binnen om daar te dienen als eiwitrijk ingrediënt van het voer dat aan het vee in de Europese dierenfabrieken wordt gegeven. Het is een verontrustend idee dat het leed van de ocelot en de jaguar hier in Brazilië zo rechtstreeks verbonden is met het leed van de kippen, varkens en koeien in de megastallen van Nederland en in andere Europese landen, leed verbonden door soja.
Bekijk het hele verhaal van onze directeur Dirk-Jan over dierenleed, ontbossing en de productie van veevoer in Brazilië
Bijen als grootste slachtoffer
Opvallend genoeg vertelt de dierenarts van dienst in de opvang dat niet de jaguar en ocelot en de andere dieren die hier worden opgevangen de grootste slachtoffers zijn van de veevoerindustrie, maar een diersoort die hier niet wordt opgevangen: de bij. Voor de productie van de veevoergewassen worden namelijk grote hoeveelheden pesticiden gebruikt. Bijen kunnen daar direct door sterven of ze raken gedesoriënteerd en kunnen de weg naar huis niet meer vinden – en verkommeren dan. Bovendien verdwijnen de bloemen waar ze van leven.
Hemelsbreed nog geen veertig kilometer verderop, in Belterra, is het land van ‘honing João’, de bijnaam van João Batista Ferreira, een imker die ooit duizend bijenkasten had – elke kast goed voor zo’n zes kilo honing. Maar door de komst van de soja is daaraan een einde gekomen. Zoals hij in een interview aan de BBC vertelde heeft hij nog maar honderd kasten over – en levert een kast nu nog maar een halve kilo honing op. 'Agribusiness arriveerde als een kernbom in Belterra en de impact was hevig', zegt Ferreira, 'de pesticiden die over de soja-akkers worden gespoten, wordt verspreid door de wind en regen en tast de hele stad aan.' De ervaring van Ferreira staat niet op zich. In 2019 vond een massasterfte van bijen in Brazilië plaats. Naar schatting een half miljard (!) bijen kwam binnen drie maanden om. De oorzaak: fipronil, dat in Brazilië wordt gebruikt als pesticide bij sojaproductie.
Zo zorgt de productie van soja en mais voor veevoer er niet alleen voor dat wilde dieren hun leefgebied kwijtraken, maar ook dat de natuur verontreinigt raakt met vergif. De gevolgen daarvan zijn niet zo direct zichtbaar als de hinkende ocelot of de jaguar in zijn kooi, maar kunnen op termijn even verwoestend zijn voor het ecosysteem en voor de dieren die daar onderdeel vanuit maken.
Wat moet er gebeuren?
Om dieren zoals de ocelot, de jaguar en de bijen te beschermen, moeten we ons voedselsysteem dringend herzien. Deze dieren lijden onder ontbossing in Brazilië, voor de productie van veevoer. Veevoer dat de hele wereld overgaat om dieren in de vee-industrie mee te voeren. Een industrie die de bron is van wederom grootschalig dierenleed. Dat kan zo niet langer. Daarom voeren we campagne, om financiële instellingen, overheden en bedrijven te overtuigen niet meer te investeren in de intensieve veehouderij. Ook moedigen we mensen aan meer plantaardig te eten.