De geredde dansapen: één jaar later

In oktober 2024 redden we samen met Indonesische dierenorganisatie Jakarta Animal Aid Network (JAAN) een groep van 31 makaken. De aapjes werden als baby uit het wild gehaald en naar een trainingscentrum voor dansapen gebracht. Hier werden ze in kleine kisten gehouden, uitgehongerd en geslagen. Hun poten werden vastgemaakt en ze kregen een ketting om hun nek, zodat ze gedwongen rechtop leerden lopen. 

Gelukkig kwam er een einde aan het lijden van de makaken, want samen met JAAN hebben we ze gered en naar een rehabilitatiecentrum gebracht. En daarmee sloot het laatste trainingscentrum van Indonesië; een geweldige ontwikkeling. Na hun redding kregen ze medicatie, genoeg voedsel en de juiste verzorging. Dit alles met een duidelijk doel voor ogen: zo veel mogelijk apen weer terugbrengen naar het wild, waar ze thuishoren.

Een lange strijd 

De weg naar herstel was zwaar, maar de lokale experts stonden klaar om te vechten voor de makaken. Eerst kregen alle dieren een medisch onderzoek; ze werden getest op ziekten zoals tuberculose en er werd gekeken of ze parasieten meedroegen. Ook het maken van röntgenfoto’s, om te kijken of de dieren schotwonden hadden, was onderdeel van de geneeskundige check. Want wanneer baby-aapjes in het wild worden gevangen, wordt hun moeder vaak doodgeschoten. Dit is niet alleen enorm traumatisch voor de baby’s, ze kunnen ook gewond raken. Vandaar het belang van het uitgebreide onderzoek. 

Na hun redding gingen alle makaken enkele maanden in quarantaine, zodat ze andere dieren in het rehabilitatiecentrum niet konden besmetten met eventueel aanwezige ziekten. Daarna kregen ze medische zorg. Voor sommige dieren was dit slechts een antibioticakuur, maar andere apen moesten worden geopereerd. Veel van de aapjes waren ondervoed, dus een gezond dieet was onmisbaar. 

Nieuwe families 

Toen de dieren waren aangesterkt, konden ze naar de rehabilitatieverblijven. Dit zijn grote kooien waar de apen in groepjes leven, om zo sociale banden te vormen. Makaken zijn sociale dieren die in het wild in complexe groepen leven. Op deze manier kunnen ze hun natuurlijke gedrag vertonen en van elkaar leren. De apen hebben hier genoeg ruimte om te klimmen, te spelen en te ontdekken, en kortom, weer aap te zijn.  

Wanneer de kleine groepen stabiel zijn, worden er grotere groepen gevormd. Hierin bepalen de apen hun eigen sociale structuur. Er vormt een hiërarchie waaruit een groepsleider komt. In deze nieuwe ‘families’ worden de apen uiteindelijk uitgezet in het wild. 

Aapje Unyil: spring-in-‘t-veld 

Ken je hem nog? Vorig jaar stelden we je voor aan Unyil, een van de geredde makaken. Als baby werd hij gevangen, waarbij zijn moeder werd gedood. Hij was pas tien maanden oud toen hij bij een apentrainer terechtkwam, wat het begin was van brute trainingen. Hij moest rechtop lopen, kleren dragen en bedelen om geld. ’s Avonds en ’s nachts werd hij opgesloten in een donkere kooi, helemaal alleen. Vlak na de redding was hij begrijpelijk genoeg doodsbang, verlegen en eenzaam. 

Maar nu, een jaar later, herkennen we hem bijna niet meer terug! Unyil is druk, speels en ondeugend. Hij eet veel, groeit snel en heeft heel veel nieuwe vrienden. Eigenlijk kan hij met alle makaken goed opschieten; zijn verzorger beschrijft hem als een echte spring-in-‘t-veld. Hij heeft met andere geredde apen een familie gevormd, die langzaamaan wordt klaargestoomd voor een leven in het wild. Met alle apen gaat het goed, maar de groep moet nog iets stabieler en sterker worden. Pas dan kunnen ze worden vrijgelaten. We wachten geduldig af! 

Piepkleine kooitjes 

Deze redding was een grote stap in de strijd tegen dansapen, want hiermee sloot het laatste trainingscentrum van Indonesië. In sommige regio’s is het gebruik van dansapen verboden, maar er is nog geen nationaal verbod. De makaak is één van de meest uitgebuite apensoorten ter wereld, vanwege hun intelligentie en sociale vaardigheden. Sanne Kuijpers, campagnemanager Wilde Dieren bij World Animal Protection Nederland: ‘Dit was een belangrijke stap naar het einde van deze wrede danspraktijken. Makaken zijn wilde dieren, met het recht op een leven in het wild. We kijken uit naar de dag dat we een landelijk verbod voor dansapen kunnen vieren, en we zijn blij dat we samen met JAAN deze groep apen een tweede kans kunnen geven.’ 

Helaas kunnen niet alle apen terug naar het wild. Enkele van de geredde makaken hebben in piepkleine kooitjes gezeten, waardoor ze misvormd zijn geraakt of niet zo goed kunnen klimmen. Gelukkig hebben deze dieren geen pijn en zijn ze nog steeds speels en vrolijk. Daarom zullen deze apen samen een sociale groep vormen. Wanneer ze er klaar voor zijn, krijgen ze een groot verblijf in het centrum van JAAN. En kunnen ze alsnog écht aap zijn, zonder te dansen of bedelen voor menselijk vermaak. 

De makaken hebben veel voortgang gemaakt, maar ze zijn er nog niet helemaal. De laatste loodjes wegen het zwaarst. Help jij Unyil en zijn groep terug naar het wild?  

Ja, ik help Unyil