De ideale wereld voor wilde dieren (en daarmee ook voor mensen)

Sanne, hoe ziet volgens jou de ideale wereld voor wilde dieren eruit? 
'Een ideale wereld voor wilde dieren (en daarmee ook voor ons), is een wereld die meer in balans is, waarin zij zo veel mogelijk vrij in de herstelde natuurgebieden kunnen leven. Een wereld waarin we leefgebieden delen. We bewonderen wilde dieren op afstand en gebruiken ze niet als huisdier, voor vermaak, voor medicijnen of andere doeleinden. Dit zou niet alleen het noodzakelijk toekomstbeeld ten bate van wilde dieren zijn, maar ook voor ons. In die ideale wereld zijn er ook alternatieve (inkomsten)bronnen voor mensen die wilde dieren inzetten om in hun levensonderhoud te voorzien.'

Is dat ook echt haalbaar?
'Dat is zeker haalbaar en als mens kunnen we eigenlijk niet anders. Steeds meer mensen begrijpen de urgentie van de crisis waar we in zijn beland en komen daartegen in actie. Dat onze wereld verandert, is duidelijk. We hebben te maken met de opwarming van de aarde, het uitsterven van plant- en diersoorten en veranderende ecosystemen. Om onze planeet leefbaar te houden, moeten we haar en haar inwoners beschermen en natuurgebieden herstellen. Elk dier speelt zijn of haar rol en is onmisbaar. Dieren beschermen en dierenwelzijn verbeteren, is daarom cruciaal.

Gelukkig zijn steeds meer mensen zich daarvan bewust, en kunnen we niet meer om dit thema heen. Kijk bijvoorbeeld naar Greta Thunberg, de 17-jarige Zweedse klimaatstaker die sinds 20 augustus 2018 in protest is en pas echt bekend werd tijdens de VN-klimaattop in Polen waarin ze fel uithaalde naar politiek leiders en de klimaaturgentie perfect duidt. Iconisch is ook de Urgenda klimaatzaak met de volgende uitspraak in 2015: De staat doet niet voldoende om haar burgers te beschermen en verzaakt zo haar zorgplicht. Urgenda kreeg gelijk en de Nederlandse staat moet het ambitieuzere en noodzakelijke doel van 25% reductieverplichting in 2020 nakomen. Uit recente cijfers van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) blijkt dat dit doel waarschijnlijk niet wordt gehaald.

Dierenwelzijn en het klimaat zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Het is onze taak vanuit World Animal Protection om wilde dieren in het wild te houden en er voor te zorgen dat hun leefgebied beschermd wordt. Zo vindt er veel dierenleed plaats in de vee-industrie, maar is de vee-industrie vanwege de productie van soja voor veevoer ook een reden waarom grote gebieden worden ontbost. Zoals ik al zei: het heeft allemaal met elkaar te maken.'

Waarom is het zo lastig om die ideale wereld te bereiken?
'Je ziet dat de overheid haar belofte niet nakomt, dat is zorgwekkend. Tegelijkertijd vraag je een samenleving noodzakelijke structurele gedragsveranderingen door te voeren voor een ongekend groot probleem. Maar verandering begint ook klein en bij jezelf. Iedereen kan een verschil maken: neem geen exotische huisdieren in huis, gebruik geen producten van wilde dieren, draag niet bij aan andere vormen van exploitatie van wilde dieren, zorg voor meer groen in steden (bijvoorbeeld met groene daken, geveltuinen of bomen), pas je reispatroon aan en compenseer, en kijk ook naar aanpassingen van het consumptiepatroon: eet geen wild en zorg voor een meer plantaardig voedselpatroon. Zoals Greta Thunberg zei: ‘In een crisis verander je je gedrag’. De overheid moet ervoor zorgen dat iedereen mee kan doen.'

Hoe kunnen mensen en wilde dieren op een goede manier samenleven in onze huidige wereld?
'Dat kan door stukken land en zee uit te roepen tot beschermde reservaten. Dat zorgt ervoor dat wij die gebieden en hun inwoners beter respecteren en de biodiversiteit daar kan herstellen en dat helpt klimaatverandering tegen gaan. Momenteel is maar 15% van het land en 7% van de zee beschermd. Dat kan en moet beter! Daarnaast kunnen we de hoeveelheid landbouwgrond terugbrengen. En dat kan als we de consumptie van vlees (wat in direct verband staat met het ontstaan van zoönosen, ontbossing, milieuverontreiniging en verlies van soortenrijkdom) en verspilling van voedsel omlaag brengen. Minder landbouwgrond zorgt voor meer ruimte voor ecosystemen om te herstellen en meer mogelijkheden om natuurgebieden te verbinden, wat weer goed is voor de in het wild levende dieren.'

Met welke grote problemen hebben wilde dieren nu te maken?  
'We maken de zesde massa-extinctie door in de geschiedenis van de aarde, dit keer veroorzaakt door menselijk toedoen. De populatieomvang van zoogdieren, vogels, vissen en reptielen is met zo'n zestig procent afgenomen sinds 1970 en de laatste jaren gaat het veel sneller. Door de handel in wilde dieren komen er ziektes mee, die de volksgezondheid en (inheemse wilde) dieren bedreigen. De hoeveelheid plasticafval is enorm toegenomen, waardoor dieren, zoals vele zeeschildpadden, omkomen in onze oceanen. De oceanen staan verder onder druk door verzuring door klimaatverandering, overbevissing en vervuiling. We kunnen diersoorten redden door ecosystemen te redden en meer natuurgebieden te beschermen. CO2-uitstoot is ook een grote boosdoener. Het zorgt voor opwarming van de aarde en stijging van de zeespiegel, waardoor gebieden onbewoonbaar worden, ecosystemen onder druk staan en soorten verdwijnen. Denk aan de ijsbeer die nu naar verwachting snel zal uitsterven door het wegsmelten van zee-ijs. Een ander thema is het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen, waar ontelbare insecten en andere dieren door sterven.

Het gaat om grote wereldwijde problemen. En die moeten we snel aanpakken om het tij te kunnen keren. Bij World Animal Protection kiezen we de insteek van dieren. Als we minder vlees en zuivel zouden consumeren, zijn er minder dieren die CO2 uitstoten, die minder voer (soja) nodig hebben, en hebben we minder last van mestoverschotten. Er hoeft minder ontbost te worden, is minder fijnstof in de lucht en er lijden simpelweg minder dieren. We houden meer ruimte over voor wilde dieren, en kunnen een deel van de klimaatverandering tegengaan. De dieren die nog in het wild leven, moeten we dan beter beschermen. Minder pesticiden, minder plasticafval, meer beschermde natuurgebieden. Minder dieren verhandelen alsof het producten zijn. Dan komen we heel ver en weer terug in balans. 

* Illustratrice Lieke van der Vorst maakte illustraties voor de campagne 'Keep them wild - Keep us safe'. De wereldbol die zij schetste staat voor een ideale wereld waarin dieren vrij zijn. 

Kom in actie!

Wilde dieren horen in het wild! We beschermen wilde dieren over de hele wereld om grootschalig dierenleed te voorkomen. Zo zetten wij ons in om het gebruik van wilde dieren voor handel, ter vermaak en als huisdier te stoppen. Door onze campagnes te steunen kan jij ons helpen om dieren in het wild een beter leven te geven. 

Lees meer  21/12/2020