Gered: jaguar Xama overleefde de vlammen in Brazilië

Op 17 augustus 2022 werd een heel jonge en magere jaguar gevonden op een privéterrein in de regio van de Braziliaanse stad Sinop. De jaguar van zo'n twee maanden werd door honden in het nauw gedreven. Het dier was doodsbang, ondervoed, uitgedroogd en alleen. Zonder hulp zou hij het niet overleven. De jaguar, Xamã genoemd door zijn redders, werd gered en opgevangen in een kliniek.

Gevlucht van een bosbrand

Waarschijnlijk was Xamã een grote bosbrand ontvlucht, en daarbij zijn moeder kwijtgeraakt. Deze bosbranden zijn een immens gevaar voor wilde dieren in Brazilië. Jaguars, reuzenmiereneters, ara’s en andere dieren komen om in de vlammen of door de rook. Dieren die op de vlucht slaan, lopen ernstig gevaar doordat ze auto’s of andere dieren tegenkomen onderweg. Jonge dieren,  zoals Xamã, raken hun moeders kwijt waardoor ze zichzelf niet kunnen redden. En door de vernietiging van leefgebied en natuurlijke bronnen ligt verhongering of uitdroging op de loer.

Bosbranden in Brazilië

Veel van de branden zijn opzettelijk gesticht om landbouwgrond vrij te maken om soja te verbouwen, waarmee vervolgens voer wordt gemaakt voor dieren in de veehouderij. De veehouderij is dus een veroorzaker van de vlammenzee in Brazilië, die de levens en het leefgebied van ontelbare wilde dieren in een huiveringwekkend tempo verslindt.

Jaguar Xamã is gered

Voor Xamã kwam de hulp op tijd. Na zijn vondst werd hij overgebracht naar een kliniek in Sinop, en elke dag sterkte hij een beetje aan. Zijn verblijf kreeg omgevingsverrijking zodat hij zich veilig voelde en zich kon blijven ontwikkelen, en het team volgde een speciale aanpak waarbij hij zijn instincten en gedragingen uit het wild zou behouden. Daardoor is Xamã niet aan menselijk contact gewend geraakt, en heeft hij een kans om op een dag weer terug te gaan naar het wild.

Xamã in zijn transportbox voor de verhuizing

De verhuizing

Vijf maanden verbleef Xamã in de kliniek om te herstellen en te groeien. Achter de schermen begonnen na twee maanden al de voorbereidingen om hem naar een nieuw verblijf over te brengen. Een verblijf waarin hij meer ruimte zou krijgen, en kon wennen aan een leven in een semi-wilde omgeving. Een grote stap richting toekomstige vrijlating. Samen met een netwerk van partners maakten we een plan, vroegen we een vergunning voor zijn transport en rehabilitatie aan en zorgen we ervoor dat de verhuizing zelf goed in kaart werd gebracht. Zo keken we naar de afstand, de reistijd, de staat van de wegen die we zouden berijden en de impact daarvan op Xamã. Ook werd er een speciale transportbox gemaakt.

Toen brak de dag van de verhuizing aan. Nog voor zonsopkomst begon Xamã op 20 januari zijn grote reis – en na 12 uur en 500 kilometer van snelwegen, zandwegen en een veerboot-overtocht, kwam Xamã aan in zijn nieuwe thuis: een rehabilitatiecentrum in de staat Pará, in de Braziliaanse Amazone.

Het team bereidt Xamã voor

Direct na aankomst werd Xamã in een klein verblijf gezet zodat hij rustig kon wennen aan zijn nieuwe omgeving. Het was echter meteen duidelijk dat hij ver van mensen vandaan wilde blijven en de natuur in wilde gaan. Daarom werd hij al gauw vrijgelaten in het groen: een verblijf van maar liefst 15.000 vierkante meter. Zodra de deur openging, schoot hij weg, het regenwoud in. Vijf dagen later werd hij weer gespot door een camera. Hij at goed en was actief zijn nieuwe omgeving aan het verkennen.                                              

Terug naar het wild

Nu begint de weg naar de terugkeer naar het wild. Het rehabilitatiecentrum wordt gerund door onze partner Onçafari, een expert in het voorbereiden van Braziliaanse jaguars voor het wild. Met een team van biologen zullen zij Xamã helpen om te leren jagen en zichzelf te verdedigen, kwaliteiten die hij niet van zijn moeder heeft kunnen leren, maar hard nodig heeft als hij in de toekomst wil overleven in het wild.

Drone-beeld van het nieuwe verblijf van Xamã 

Hij verblijft maximaal twee jaar in dit verblijf. Als Xamã volwassen is en klaar is om naar het wild te gaan, wordt hij uitgezet in een veilig gebied. Hij krijgt dan een radiografische halsband om, waarmee hij ten minste voor een jaar kan worden gemonitord. Hij zal de eerste mannetjesjaguar in Brazilië zijn die na een redding weer succesvol teruggebracht is naar het wild. Eerder werden wel twee vrouwtjes na een redding weer succesvol vrijgelaten. We kijken ernaar uit om Xamã weer terug te zien gaan naar zijn natuurlijke omgeving. Waar hij verder zijn leven kan leiden als vrije jaguar, en kan bijdragen aan het herstel van de populatie.

Kijk ook de video over Xama:

Help mee dieren beschermen

Zoals het er nu uitziet, heeft Xamã geluk gehad. De hulp kwam op tijd. Maar voor veel dieren in de Amazone is dat niet het geval. Als we niets doen, zullen er nog veel meer wilde dieren omkomen door de bosbranden in Brazilië, en gaat er nog veel meer leefgebied verloren. De gevolgen zijn desastreus.

Daarom geven we niet op. We blijven samenwerken met lokale partners om wilde dieren te redden, behandelen en rehabiliteren. We blijven het leefgebied van wilde dieren beschermen. En we blijven opkomen tegen de vee-industrie, die zoveel leed veroorzaakt voor dieren wereldwijd.

Help je mee?

Ja, ik wil dieren redden