Kijktips: de waarheid achter dolfinaria

Orka’s en dolfijnen horen thuis in de oceaan, niet in een kleine tank. Toch worden wereldwijd duizenden van deze intelligente en sociale dieren hun leven lang opgesloten in dolfinaria, als circusclowns voor het vermaak van mensen.

Het leed in deze industrie zit goed verstopt achter spectaculaire shows. Met deze vijf kijk- en leestips krijg je een indringende blik achter de schermen.

1: Blackfish

Blackfish is misschien wel de bekendste documentaire over orka’s. Centraal staat het verhaal van Tilikum, een orka die jarenlang in gevangenschap heeft geleefd bij SeaWorld en in 2017 is overleden. Tilikums verhaal is bekend omdat hij drie trainers heeft gedood, hoewel orka’s in het wild geen mensen aanvallen.

Toen de documentaire uitkwam in 2013 was het een wereldwijde hit, met gevolgen voor de manier waarop mensen naar het houden van zeezoogdieren in gevangenschap kijken én het beleid van SeaWorld, dat na deze documentaire is aangepast. Ook heeft Blackfish meerdere filmprijzen gewonnen. Een krachtige documentaire die aan de hand van interviews met trainers laat zien wat gevangenschap doet met orka’s, zowel fysiek als mentaal.

Momenteel te zien bij: Cinetree

2: The Cove

Nog zo’n documentaire die een aardschok veroorzaakte toen het uitkwam. In The Cove zien we de gruwelijke dolfijnenjacht in het Japanse vissersdorp Taiji, waar jaarlijks honderden dolfijnen in een baai worden gedreven. De mooiste dieren worden gevangen voor dolfinaria, de andere dieren worden gedood voor hun vlees. In deze documentaire gaat Ric O’Barry, de voormalige trainer van Flipper, undercover om de slachting te filmen.

De gruwelijke jacht in Taiji is een onthutsende schakel in de keten van de industrie achter vermaak met zeezoogdieren. The Cove is schokkend om te zien, maar onmisbaar voor het volledige plaatje.

Momenteel te zien bij o.a.: Pathé Thuis en Apple TV

3: Zembla - Morgan, de verloren orka

In 2010 spoelde een jonge orka aan op de Nederlandse kust: Morgan. Ze werd opgevangen in Harderwijk, maar keerde nooit meer terug naar de zee. Nu moet ze optreden voor het publiek van Loro Parque, een dolfinarium op Tenerife.

Wij hebben al veel geschreven over Morgan (en haar kalfje Teno), maar ook onderzoeksprogramma Zembla is in het leven van Morgan gedoken. Was het de juiste beslissing om haar naar Tenerife te sturen? En hoe ziet haar leven in Loro Parque eruit? Een mooie, kritische tweedelige special over Morgan – en de toekomst van dolfinaria wereldwijd.

Te zien bij: NPO Start

4: Het verhaal van dolfijnentrainster Kya

Lorena Kya Lopez heeft jarenlang dolfijnen getraind in Mexico. Tot ze alles omgooide, en ging werken aan een verbod op het houden van dolfijnen in gevangenschap.

Speciaal voor ons vertelde Kya haar verhaal. Van het moment dat ze de brandwonden van de dieren zag, tot haar poging om een zieke dolfijn te helpen herstellen – en hoe haar manager reageerde…

Lees hier haar alvast een voorproefje van haar verhaal.

5: Beneath the Surface

In het boek Beneath the Surface beschrijft voormalig orka-trainer John Hargrove zijn jaren bij SeaWorld. Hij laat zien hoe de dieren én de trainers worden beschadigd door deze industrie en stelt de vraag of we deze dieren wel in gevangenschap moeten houden.

Fun fact: John Hargrove heeft ook gewerkt bij Marineland Antibes, waar orka's Wikie en Keijo nu na sluiting van het dolfinarium, al lange tijd wachten op een nieuw onderkomen. Ook is John een van de trainers die aan bod komt in de documentaire Blackfish.

Vraag naar dit bijzondere boek bij je lokale boekhandel of bibliotheek. (Alleen in het Engels verkrijgbaar.)

Goed dat je meer wilt weten!

Door je te verdiepen in deze verhalen, help je het bewustzijn te vergroten over het leed van orka’s en dolfijnen in gevangenschap. Hoe meer mensen weten wat er werkelijk speelt, hoe sneller we samen een einde kunnen maken aan deze wrede praktijken. Spreid het woord!