Nederlandse vrouwen maken hun droom waar en beginnen Thaise olifantenopvang

Manouk (links) en Agnes (rechts) met op de achtergrond Kammoon (links) en Malee (rechts)

Waarom besloten jullie om een leven op te bouwen in Thailand?

Agnes: Het was mijn grote droom om met dieren te werken. Samen met mijn man besloot ik naar Thailand te verhuizen. Daar kwamen we bij de Bridge over the River Kwai een oude olifant tegen die aan de ketting stond. We begonnen een inzamelactie en binnen een maand konden we haar bevrijden. We brachten haar naar de dichtstbijzijnde opvang, waar ik meteen ook zelf gebleven ben. Deze opvang stond in de kinderschoenen en ik heb meegeholpen de opvang op te zetten.

Manouk: Ik ben altijd al een dierenliefhebber geweest. Op school kreeg ik de keuze om drie weken op kantoor stage te lopen of vrijwilligerswerk voor olifanten in Thailand te doen. Die keuze was makkelijk en ik vertrok naar Thailand. Daarna heb ik nog een aantal keer liefdadigheid gedaan op verschillende plekken in Thailand. In 2013 ging ik voor een jaar naar de opvang waar Agnes ook werkte. Hier werd ik verliefd op meer dan alleen de olifanten en sindsdien ben ik permanent in Thailand.

Olifant Kammoon bij de prachtige groene opvang Somboon Legacy Foundation

Waarom besloten jullie dit hands off project te starten?

Samen hielpen we met het opzetten van de olifantenopvang. Helaas zagen de eigenaren hoeveel geld er te verdienen viel met olifantentoerisme. Van tien bezoekers per dag, gingen we binnen een paar jaar naar 150. Dit konden de olifanten, mahouts (olifantenverzorger) en vrijwilligers niet aan. Met eigen ogen zagen we de negatieve effecten van het massale toerisme op olifanten. Ze raken vreselijk gestrest door alle drukte en mensen die hen aanraken. Door het strakke programma wat de olifanten hadden, konden ze hun natuurlijke gedrag niet uiten en konden ze niet met hun vriendjes samen zijn. Deze stress kan vreselijke gevolgen hebben. We hebben zelf meegemaakt dat de zachtaardigste olifanten agressief werden en hun mahout aanvielen of zelfs elkaar. Helaas ook een keer met dodelijke afloop.

Daarom besloten we weg te gaan bij de zogenaamde ‘opvang’ en een eigen project te starten. Fysiek contact tussen bezoekers en olifanten wilden we niet meer. Wij zien een olifant als een wild dier, niet als een huisdier. Het moet maar eens afgelopen zijn met het zwemmen en selfies maken met de olifanten. We focussen ons op educatie en observatie. De bezoekers blijven op 20 meter afstand, zodat we de olifanten niet storen, en dat ze gewoon olifant kunnen zijn.

In het begin volgden de olifanten ons overal. Als we in ons kantoor aan het werk waren, stonden ze de hele dag voor ons raampje naar binnen te loeren. Ze waren namelijk gewend om afhankelijk te zijn van toeristen voor voedsel. We hebben daar niet aan toegegeven. De regentijd kwam en overal begon wild gras te groeien. Dat was smullen geblazen! Ze hebben daarna nooit meer om voedsel gebedeld. 

Waar komt de naam van jullie project vandaan?

We hebben twee olifanten, Malee en Kammoon. Ze zijn al meer dan 20 jaar beste vriendinnen. Tot een aantal jaar geleden waren ze met z’n drieën. Malee, Kammoon en Somboon, ook wel de drie musketiers genoemd. Door een tragisch ongeluk is Somboon een aantal jaren terug overleden, en hebben we alleen Kammoon en Malee naar deze mooie plek mee kunnen nemen. Maar Somboon zit voor altijd in ons hart, daarom vernoemden we het project naar haar.

De drie musketeers: Kammoon, Somboon en Malee

Kun je iets vertellen over hun persoonlijkheid?

Kammoon is een onafhankelijke olifant met een sterke persoonlijkheid, ze is een echte leider. Ze doet dingen soms zonder na te denken, en doet ook graag dingen die niet mogen! Ze is altijd met eten bezig, owee als je aan haar lievelingseten komt.

Malee heeft een wat afwachtende, volgzame persoonlijkheid. Meestal moet Kammoon het voortouw nemen en dan volgt Malee ook. Ze denkt goed na voordat ze iets doet en vindt goedkeuring van haar mahout heel belangrijk.

Olifanten Kammoon en Malee nadat ze samen in de modder hebben gespeeld

Wat vinden jullie de mooiste eigenschap van olifanten?

Het mooiste vinden we hun enorm sociale eigenschappen. Laatst was Kammoon ziek en Malee week geen moment van haar zijde. Als Kammoon een stuk moest lopen van de dierenarts, dan liep Malee achter haar aan. Echt heel mooi om te zien wat voor een goede en uitzonderlijke band olifanten kunnen hebben.

Ook hebben we prachtige voorbeelden van de opvang waar Kammoon en Malee voorheen verbleven. Zo stond Kammoon daar regelmatig aan de ketting. Vaak probeerde ze weg te lopen. Een andere, jongere olifanten ging elke keer op haar ketting staan, zodat ze niet verder kon. Hij vond dit zelf erg grappig, je kon zien dat hij er lol in had. Kammoon keek hem dan kwaad aan met een blik die zei: ‘jij kwajongen’.

Een paar jaar eerder hadden Malee en Kammoon een jong olifantje geadopteerd. Somboon was zo jaloers op haar vriendin Malee dat ze haar keihard voorbij liep, het water in ging en hard met haar slurf in het water sloeg. Ze maakte rommelende geluiden die betekenden dat ze boos was. Na die middag is Somboon ook geaccepteerd als tante van dit olifantje.

Later, toen het jonge olifantje voor het eerst een vogel zag die opvloog, werd ze zo bang. Binnen een paar seconden stonden de adoptiemama’s en -tante’s in een cirkel om haar heen. Ze stonden om en om met hun kop naar het kalfje gericht of op de uitkijk. Je voelde dat er werd gecommuniceerd.

Zo zie je maar dat een olifant veel menselijke eigenschappen heeft. We hopen dat mensen dit beseffen voor het te laat is. Ieder kwartier wordt er een olifant gedood in de wereld. De vraag is of er in 2030 nog olifanten bestaan.

Wat doen Kammoon en Malee het liefst gedurende de dag?

Het liefst lopen Kammoon en Malee de hele dag over ons land en eten een variatie aan wilde planten. Dit is wat olifanten in het wild ook doen, en het brengt veel afwisseling in hun dieet. Daarnaast vinden ze het fijn om modder/zand over zich heen te gooien en lekker tegen de bomen aan te schuren na een bad in de rivier. 

Kammoon schuurt graag tegen een boom aan, na een bad in de rivier

Met welk eten maak je ze heel blij?

Kammoons favoriete snack is jackfruit en voor Malee zijn dit bananen. Dit is een lekkere snack maar, in tegenstelling wat je bij veel olifantenparken ziet, is het niet goed voor olifanten om veel suikers binnen te krijgen. Vaak krijgen de olifanten daar elke dag manden met fruit, omdat de toeristen dit graag aan hen willen voeren. Maar hier zitten niet de belangrijkste voedingstoffen in; het grootste deel van hun dieet behoort uit vezelrijk gras te bestaan.

Bij ons krijgen ze wild gras, wat op het land groeit. Ze worden bijgevoerd met bana gras, speciale olifantenbrokken voor oudere dieren, tamarinde, kleefrijst met zout/mineralen, vitaminen en kruiden (lijnzaad, moringa en kurkuma).

Ook krijgen ze regelmatig, maar niet elke dag, fruit zoals bananen, papaja en jackfruit. We weken het fruit eerst in baking soda, om de pesticiden te verwijderen.

Elke dag zorgen de mahouts ervoor dat de olifanten voldoende vezelrijk gras eten

Hoe is de band tussen de mahouts en de olifanten?

De band tussen onze mahouts en de olifanten is heel goed. Ze kwamen hier tegelijk in maart 2019, en we gingen pas open in augustus 2019. Ze hadden vijf maanden om aan elkaar te wennen. Onze ervaren mahouts hebben respect voor de olifanten, hierdoor hebben de olifanten ook respect voor hen. Het zijn echte maatjes.

Elders is dit vaak niet het geval. Omdat geld bij de meeste parken voorop staat, nemen de eigenaren jonge en onervaren mahouts aan. Ze krijgen geen tijd om een band met de olifant op te bouwen, en worden door niemand getraind. Wel staan ze onder grote druk om de olifanten voor de toeristen in het gareel te houden. Deze onervaren mahouts, zien vaak geen andere uitweg dan hun olifant te slaan, zodat het dier bang is en luistert.  

Wat vind jullie het leukste onderdeel van jullie werk?

Het mooiste deel van ons werk is om te zien hoe gelukkig Malee en Kammoon zijn geworden. Toen ze hier kwamen, vertoonden ze stereotiep gedrag waarbij ze met hun kop, slurf en soms poten van links naar rechts bewogen (weven). Dit gedrag komt voor wanneer olifanten gestrest en verveeld zijn. Door het weven komt endorfine vrij, een rustgevende stof. Het is een verslavend gedrag en het stopt niet per se als hun situatie verbetert. Maar na een paar weken bij Somboon Legacy Foundation zijn ze volledig gestopt met weven! Hier zijn we erg trots op.

Verder genieten we ervan om ons enthousiasme over te brengen op jong en oud. We delen graag al onze kennis over olifanten, hun verleden en de huidige situatie. Voorlichting is voor ons een heel belangrijk onderdeel, zeker ook voor kinderen. Daarom mogen kinderen gratis aan het programma deelnemen. We hebben ook een interactief olifantenmuseum dat, wat ons betreft, goed laat zien hoe indrukwekkend olifanten zijn.

Hoe ziet de dag eruit voor toeristen die jullie opvang bezoeken?

Tijdens onze diverse programma’s met bezoekers (van halve dag tot een week), focussen we ons op observatie en educatie. We koken kleefrijst, snijden gras en observeren de olifanten van gepaste afstand. Tijdens deze activiteiten vertellen we je alles over de dieren. Natuurlijk leer je Malees en Kammoons persoonlijkheid en verleden kennen, maar je leert ook over olifanten in het algemeen. We vinden het belangrijk om het te hebben over de hedendaagse problemen van de olifant. In Azië gaat het om mens-olifantconflicten en in Afrika is dat stroperij en trophy hunting. We vertellen ook over mahouts en hun cultuur. 

Toeristen kunnen de olifanten op gepaste afstand observeren

Hoe heeft de coronacrisis jullie geraakt?

De coronacrisis heeft ons heel hard geraakt, aangezien toeristen wegblijven uit Thailand. Ons project staat in de kinderschoenen en we hebben nog geen buffer op kunnen bouwen. En van het een op het andere moment hadden we geen inkomsten meer. Olifanten brengen veel kosten met zich mee. Naast het feit dat ze zo’n 200 tot 300 kilo aan eten per dag nodig hebben, is er ook één mahout (verzorger) per olifant nodig. Dit kost veel geld.

Willen jullie nog iets kwijt aan supporters die hebben gedoneerd voor de olifanten?

Dankzij jullie kunnen Malee en Kammoon elke dag hun speciale dieet en goede zorg krijgen. Zonder jullie hadden we het nooit gered. We hopen dat jullie, zodra er weer naar Thailand gereisd kan worden, onze olifanten Malee en Kammoon komen bezoeken in Kanchanaburi. Daar kijken we erg naar uit!

Wil jij ook een bijdrage leveren voor Kammoon en Malee en andere olifanten bij diervriendelijke opvangplekken? Adopteer dan een olifant!

Ja, ik help mee