Onderzoek: nog veel te vaak entertainment met wilde dieren op televisie
Misschien ben je er weleens voorbij gezapt: in Boer zoekt vrouw gaan de boeren op groepsdate zwemmen met zeeleeuwen, of in Het perfecte plaatje houden de kandidaten een fotoshoot met een slang. Wij deden onderzoek naar entertainment met wilde dieren op de Nederlandse buis. Wat blijkt? Helaas zetten nog veel te veel televisieprogramma’s wilde dieren in voor amusement.
In het onderzoek telden we hoeveel televisieprogramma’s en online video’s de afgelopen vijf jaar wilde dieren gebruikten. Onderzoeksbureau Berenschot inventariseerde over de periode tussen 2016 en 2021 in totaal 56 items met wilde dieren. In programma’s als Freeks wilde wereld, Het Perfecte Plaatje, Temptation Island en Boer zoekt vrouw – dus op zowel de commerciële als publieke omroep – werden er wilde dieren voor amusement gebruikt. Zo werden er aapjes gevoerd en met dolfijnen gezwommen, moesten kamelen en flamingo’s optreden in videoclips en werden er vele exotische dieren meegesleept naar de talkshowstudio’s.
Wilde dieren, geen entertainment
Het gebruik van wilde dieren als entertainment op tv en in video’s is niet meer van deze tijd, maar gebeurt nog veel te vaak. Dennis Vink, campagnemanager Wildlife: ‘Vrijwel altijd is het belang van de dieren ver te zoeken en staat vermaak en sensatie voorop. Denk aan een dans met een slang tijdens Dance Dance Dance, een schildpad in de studio van Beau of dolfijnen aaien in Married at First Sight. En ook de Remia-reclame waarin Kim Feenstra met een vogelspin en een slang op de foto gaat, geeft het verkeerde voorbeeld.’
De lijst van programma’s waarin de dieren worden gebruikt, is divers. Er komen wilde en exotische dieren voor in educatieve programma’s en kinderseries, maar ook in datingshows, talkshows en amusementsprogramma’s. Welk doeleinde het programma precies heeft, maakt voor de beleving van de dieren echter niet uit. Ook in educatieve programma's spelen dieren een rol. Alleen als dieren respectvol in beeld worden gebracht in hun natuurlijke omgeving, is de inzet van wilde dieren op televisie acceptabel.
Dennis Vink: ‘Wilde dieren scoren en dat weten programmamakers maar al te goed. Maar wilde dieren horen in het wild en zijn geen entertainment. Of het nu gaat om een slang of een olifant: wilde dieren lijden in gevangenschap en zijn niet gebaat bij fotoshoots, zwempartijen, of andere interacties met mensen. Laat staan een optreden in een televisiestudio.’
Onvoldoende bewustzijn bij tv-makers
Televisiemakers zijn zich onvoldoende bewust van het leed en de oorsprong van de dieren in parken die zichzelf ‘opvang’ noemen, het verdienmodel dat hierachter schuilt of de problematische handel in exotische dieren. Ze zenden het verkeerdere signaal uit door het contact met wilde dieren te verheerlijken en brengen kijkers misschien wel op ideeën: om in het buitenland met dolfijnen te zwemmen of zelf een exotisch dier aan te schaffen, bijvoorbeeld.
Dennis Vink: ‘Onbewust leren ze kijkers dat het acceptabel is om wilde dieren vast te pakken of op te sluiten. Daarom doen we een oproep aan tv-makers en artiesten om geen wilde dieren meer te gebruiken voor de productie van programma’s en video’s. Stel een dierenwelzijnsbeleid en gedragscodes op, en voorkom dat je bijdraagt aan de promotie van dierenleed.’
