Onze oceanen: een blauwe woestenij of een paradijs voor dolfijnen?
Geen enkele dolfijn meer in een krap bassin zien zwemmen: dat is onze droom. In de toekomst willen we dat de dieren alleen nog op een verantwoorde manier gespot kunnen worden. In het wild, daar waar ze horen. Maar documentaire Seaspiracy laat zien dat de natuurlijke leefomgeving van dolfijnen bedreigd wordt. Zijn de oceanen dan geen paradijs voor dieren, maar een woestenij? Daar duiken we vandaag, op World Ocean Day, graag in.
‘Heb je Seaspiracy al gezien’? Het is een vraag die je wellicht bekend in de oren klinkt. Als het je niet gevraagd is, heb je de vraag vast zelf gesteld of heb je posts en discussies op (sociale) media voorbij zien en horen komen. Want deze documentaire was direct na lancering al veelbesproken. En nog steeds. Seaspiracy gaat in op de destructieve kant van de manier waarop we met onze oceanen omgaan. Overbevissing, piraterij, plastic vervuiling en zelfs slavernij komen in de documentaire aan bod. Met één conclusie: de mensheid gaat op een verkeerde manier met onze oceanen om, en zeedieren (en uiteindelijk ook wij) betalen de prijs.
Plastic vervuiling en de visserij zorgen voor veel troep in onze oceanen.
Een leven in het wild
Dolfijnen zijn ongelooflijk sociale dieren, die graag in groepen van gemiddeld twaalf individuen leven. Samen zwemmen ze door hun leefgebied van ongeveer honderd (maar soms wel vierhonderd!) vierkante kilometer. Het grootste deel van de tijd brengen ze onder het wateroppervlak door, om het rijke, onderzeese terrein te verkennen. Ze duiken tot een diepte van 55 meter om te spelen en te foerageren op de zeebodem. De helft van hun dagelijks leven besteden ze aan het zwemmen van de ene naar de andere plek in hun leefgebied. 17% van hun tijd eten, jagen en foerageren ze. De overige uren zijn voor rusten en sociale interactie in de oceaan. Door natuurlijke selectie en evolutie zijn de dieren geweldig afgestemd op de natuurlijke leefomgeving.
Bedreigd door spookvistuig
Met verloren en gedumpte visnetten, -lijnen en -vallen brengen we aardig veel schade toe aan het rijke zeeleven. Beter bekend als ‘spooknetten’, oftewel: ghost gear. Ghost gear is één van de grootste bedreigingen voor het leven in onze oceanen. Per jaar wordt er maar liefst 640.000 ton aan vistuig achtergelaten. Hierdoor raken jaarlijks honderdduizenden dolfijnen, walvissen, zeehonden en schildpadden verstrikt, verwond of verminkt. Of ze vinden de dood. Vistuig is zo ontworpen dat het sterk en duurzaam is en niet snel afbreekt in zee; verloren netten kunnen tot wel 600 jaar blijven ‘spookvissen’ en veranderen daarmee in dodelijke vallen voor zeedieren die sowieso al onder druk staan.
Een walvis verstrikt in een achtergebleven visnet: het gevolg van spookvistuig.
Betonnen bassins
Zijn dolfijnen in gevangenschap dan beter af? Zeker niet. Ondanks dat deze dieren niet te maken krijgen met ronddobberend plastic, kennen ze wel bedreigingen. 66 procent van de in gevangenschap gehouden dolfijnen leeft in een betonnen bassin. En gemiddeld is zo’n bassin 200.000 keer kleiner dan de natuurlijk leefomgeving: iets kleiner dan een basketbalveld. Hoewel de soorten en afmetingen van de omheining van dolfijnen in gevangenschap variëren, is het voor dolfinaria onmogelijk om ook maar in de buurt te komen van de uitgebreide gebieden en de rijke omgevingen waarin wilde dolfijnen gedijen. Er is geen saaiere omgeving denkbaar dan een klein, betonnen bassin, zonder riffen, zeegrasbedden, zand, schelpen, rotsen, getijden en stromingen.
Een schril contrast
Niet alleen de leefomgeving staat in schril contrast met wilde dolfijnen. Sociale omgang is in gevangenschap beperkt tot een aantal opgelegde bassingenoten. De dolfijnen krijgen dode vissen als voedsel, terwijl ze in het wild zelf hun vis vangen. Daarnaast worden de dieren tentoongesteld als clowns die kunstjes moeten doen. Gevangen dolfijnen raken verveeld, lusteloos en zwemmen eindeloos in cirkels. Ze brengen 80 procent van hun tijd boven water door omdat ze voedselresten en aandacht zoeken. Sommige dolfijnen worden agressief en vallen andere dolfijnen aan. Daarnaast kauwen ze vaak op de randen van hun tank. Ze hebben last van het chloor en raken overprikkeld door de geluiden van toeristen en muziek.
Het bassin van dolfijnen in gevangenschap is gemiddeld 200.000 keer kleiner dan de natuurlijke leefomgeving.
Ark van Noach
Eerlijk is eerlijk: na het zien van Seaspiracy of het lezen over deze bedreigingen is het logisch dat je je afvraagt of een leven in onze oceanen wel zo fijn is. Een gedachte waar de dolfijnentertainmentindustrie graag op inhaakt. Ze beweren vaak dat het houden van dolfijnen in bassins hen beschermt tegen door de mens veroorzaakte gevaren in de oceanen, zoals klimaatverandering, vervuiling, zeeafval en scheepslawaai. Dolfijnen zouden daarom beter af zijn in dolfinaria. Maar dit zou betekenen dat de oceanen voor geen enkel zeedier meer houdbaar is. De focus moet toch liggen op het beschermen en behouden van zeedieren in hun natuurlijke habitat, in plaats van het opsluiten van de dieren in een ‘Ark van Noach’?
Een woestenij of paradijs?
Hoewel dolfijnen inderdaad te maken hebben met vervuiling, herrie en verstoring in zee, is het leven in zee nog altijd ruim te verkiezen boven een leven in een bassin. De oceaan is geen verloren gebied; het is het thuis van miljarden dieren. Alleen in de oceaan hebben dolfijnen de ruimte en vrijheid om te jagen, spelen, duiken en communiceren. Uiteraard moet er hard worden gevochten voor het behoud van gezonde oceanen. Daarom werkten wij jarenlang aan het verwijderen van verloren vistuig waarin dolfijnen verstrikt raken. Werk dat nu voortgezet wordt door het Global Ghost Gear Initiative (GGGI). Deze alliantie is in 2015 door ons opgericht en zet zich in voor oplossingen voor spookvistuig. Vandaag de dag heeft de GGGI meer dan 100 deelnemers uit de visindustrie en de particuliere sector, regeringen en ngo’s die zich inzetten voor het behoud van de oceaan.
World Animal Protection zet zich in om spookvistuig op te ruimen in Florianópolis, Brazilië.
Wat kun je zelf doen?
Red dierenlevens door afval op zee tegen te gaan!
- Gebruik herbruikbare waterflessen, koffiebekers, rietjes en bestek in plaats van wegwerpplastic voor eenmalig gebruik. Schaf bijvoorbeeld één van de World Animal Protection flessen van SayWhat Bottles aan. Zo beperk je plastic afval én steun je ons werk voor wilde dieren, want € 5,- per verkochte fles wordt aan ons gedoneerd.
- Neem je eigen tas mee als je de stad in gaat of boodschappen doet. Scheelt je de aanschafkosten van tasjes, en zorgt voor een schonere zee. Schaf één van onze katoenen tassen en steun tegelijkertijd ons werk!
- Scheid je plastic afval. In openbare ruimtes is het steeds makkelijker om je afval gescheiden weg te gooien. Probeer dat thuis ook eens! Er zijn veel handige prullenbakken of afvalsystemen voor op de markt.
- Doe mee aan een Beach Clean up of organiseer zelf een opruimactie op het strand. Je bent actief bezig, kan genieten van de zee en het strand én zorgt ervoor dat zeedieren zonder zorgen kunnen rondzwemmen. Win-win-win, toch?
- Consumeer geen, of minder, vis. Zeedieren worden bedreigd door bijvangst van de visserij. Door geen vis te eten draag je hier zelf in ieder geval niet aan bij.
Teken onze petitie om einde te maken aan dolfijnenleed in Nederland. De meeste dolfijnen die momenteel in gevangenschap leven, kunnen hoogstwaarschijnlijk niet in het wild worden uitgezet, maar het antwoord is niet om deze zeer intelligente en sociale dieren dan maar op te sluiten in betonnen tanks voor entertainment, met alle welzijnsgevolgen van dien. We willen ervoor zorgen dat de huidige generatie dolfijnen in gevangenschap in Nederland, de laatste is. Zodat we dolfijnen in de toekomst alleen nog op een verantwoorde manier in het wild kunnen spotten. Help je ons mee?
08/06/2021
