Nederland

Droneshot van de baai bij Lipsi

Opvangplekken voor orka's en dolfijnen: 5 vragen

Stel je voor: een dolfijn in een dolfinarium mag voor altijd zijn betonnen tank verlaten en de rest van zijn leven doorbrengen in de zee. Met de ontwikkeling van opvangplekken voor orka’s en dolfijnen uit gevangenschap wordt dit werkelijkheid. Maar hoe gaat dat dan precies? 5 vragen en antwoorden. 

  1. Waarom moeten er opvangplekken voor dolfijnen en orka’s komen?  

Wereldwijd leven er meer dan drieduizend orka's en dolfijnen in gevangenschap.  
Maar steeds meer dolfinaria sluiten de deuren, omdat de bezoekersaantallen dalen of omdat wetgeving strenger wordt.  

 

Enkele voorbeelden: 
- Boudewijn Seapark in België moet uiterlijk in 2037 de deuren sluiten. 
- Het grootste dolfinarium van Europa, Marineland Antibes, is sinds 5 januari 2025 permanent gesloten. 
- Dolfinarium Aquopolos Costa Dorada in Spanje ging in 2022 dicht.  
- Het dolfinarium van Barcelona Zoo sloot in 2020. 
- The Mirage Hotel & Casino in Las Vegas stopte in 2022 met zijn dolfijnenprogramma. 
- Miami Seaquarium sloot in 2023.  
 
Tientallen landen, waaronder Frankrijk, Canada, Kroatië en Zwitserland hebben allemaal wetgeving die het tentoonstellen van walvisachtigen voor entertainment verbiedt, of uitfaseert. In het Verenigd Koninkrijk waren er ooit dertig dolfinaria – en nu helemaal geen. In Nederland is er vooralsnog alleen wetgeving die restricties stelt aan shows en interactie met publiek. We verwachten dat er alleen maar meer landen komen met wetgeving tegen het houden van dolfijnen en orka’s in gevangenschap.  
 
En dat is goed. Héél goed. Het betekent dat in de toekomst veel minder zeezoogdieren lijden in gevangenschap. Alleen komt het wel met een nieuw probleem: waar moeten de dolfijnen en orka's uit de huidige dolfinaria dan naartoe? Nu worden de meeste dieren aan andere dolfinaria verkocht, in Azië. Daarom is er dringend een oplossing nodig.  
 
 
2. Kunnen de dieren niet terug naar het wild? 

Helaas is dat bijna nooit een optie. De meeste dolfijnen zijn gefokt in gevangenschap en hebben nooit geleerd hoe ze moeten overleven in het wild. Voor veel dolfijnen zal het ook niet mogelijk zijn om ze dat te leren – of het duurt járen, voordat dat kan. 

 

Daarom moet het overgrote deel van de orka's en dolfijnen die nu in gevangenschap leven worden opgevangen in een passende opvang. Ze verdienen een plek waar ze écht dolfijn kunnen zijn, in plaats van te (blijven) leven in een betonnen tank in een dolfinarium. Zo’n opvang moet zich in zee bevinden: een afgezet stuk baai waar de walvisachtigen de ruimte hebben, kunnen duiken naar dieptes, leven in een omgeving met zeeplantjes en andere vissen en dieren als schildpadden, tussen de golven. Maar dus wél met de zorg van mensen, omdat ze nu eenmaal afhankelijk zijn van mensen voor hun voedsel. 

 

3. Wordt er al aan deze opvangplekken gewerkt? 

Ja, op dit moment zijn er op meerdere plekken ter wereld zulke opvangplekken in de maak. Maar nog geen van deze plekken is momenteel actief. Zo is er het project van onze partner Aegean Marine Life Sanctuary bij het Griekse eiland Lipsi. De opvangplek is in ontwikkeling, maar er zijn nog moeilijkheden rond het verkrijgen van de juiste vergunningen van de Griekse overheid. De realisatie kost bovendien flink wat geld. Ook steunen wij The Whale Sanctuary Project in Canada. Ook in deze afgesloten baai in Nova Scotia zullen op termijn geredde dieren kunnen leven in hun natuurlijke omgeving, met genoeg ruimte om te duiken en te zwemmen. IETS OVER BLOKKADES BIJ NOVASCO? 

 

4. Waar moeten de orka's Wikie en Keijo naartoe? 

Wikie en Keijo zijn twee orka's die op dit moment nog verblijven in Marineland Antibes, in Frankrijk. Dat dolfinarium sloot begin dit jaar de deuren, maar voor de orka's is nog geen nieuw thuis gevonden. Wikie en Keijo kunnen we zijn als symbool voor het belang van opvangplekken. Voor andere dieren uit het dolfinarium is een plek gevonden, maar voor Wikie en Keijo, én een aantal dolfijnen, is de toekomst nog onzeker.  

 

De Franse overheid heeft het Canadese The Whale Sanctuary Project als opvangplek afgewezen. Er waren zorgen over de reisafstand en de lokale omstandigheden, die niet goed zouden zijn voor Wikie en Keijo. Gelukkig werd ook dolfinarium Loro Parque op Tenerife niet goedgekeurd, omdat onafhankelijke onderzoekers concludeerden dat het park niet aan de minimale dierenwelzijnsstandaard voldoet. Waar ze dan wel naartoe moeten, is voorlopig onzeker. De Franse overheid heeft Marineland officieel opgedragen om Wikie en Keijo te blijven verzorgen tot een passende oplossing is gevonden. En de Franse minister Agnès Pannier-Runacher heeft aangegeven de dieren te willen overbrengen naar een verantwoorde opvangplek. We hopen dat dit snel realiteit wordt, en Wikie en Keijo eindelijk de ruimte krijgen om in zee te zwemmen, zoals het hoort. 

 

5. Hoe nu verder? 

 

De komende tijd zal de vraag naar opvang van voor zeezoogdieren uit gevangenschap alleen maar toenemen. En terecht. Deze intelligente dieren verdienen een plek waar ze écht dolfijn kunnen zijn, in plaats van te (blijven) leven in een betonnen tank in een dolfinarium! Het is noodzakelijk dat overheden en bedrijven zich in gaan zetten voor de realisatie van deze opvangplekken. Samen kunnen we vechten voor hun vrije toekomst en opvang realiseren voor zo veel mogelijk geredde walvisachtigen in een gecontroleerde, natuurlijke omgeving.  

 

Daarnaast pleiten we voor een fokverbod voor dolfijnen. Ons ideaalbeeld is dat er geen nieuwe dolfijnen meer in gevangenschap worden geboren: dat de huidige dolfijnen en orka's in dolfinaria de laatste in gevangenschap is. Daarom maken we ons hard voor een oplossing voor de dieren die nu nog opgesloten zijn. Op naar een wilde toekomst! 
 
Help jij mee om opvangplekken te ontwikkelen? De kosten zijn hoog, dus we kunnen alle hulp gebruiken. Zodat straks, mede dankzij jou, orka's als Wikie en Keijo eindelijk een diepe duik kunnen nemen.  
 
Doneer nu.