Fascinerende koeienfeitjes
Koeien kunnen zich heel goed herinneren wie onaardig tegen ze is geweest. Indrukwekkend, toch? Maar koeien zijn veel meer dan dat. Deze zeer gevoelige, unieke dieren zijn erg sociaal. Zonder hun kop te bewegen kunnen ze bijna alles om zich heen zien. En er is nog veel meer leuks over deze geweldige dieren te vertellen!
De koeien die tegenwoordig voor hun melk en vlees worden gehouden, maken deel uit van de Bovidae-familie. Dat is de algemene naam die wordt gegeven aan een reeks hoorn- en hoefdieren, zoals bizons. Het woord ‘koe’ heeft technisch alleen betrekking op vrouwelijke dieren: mannelijke koeien zijn stieren, en gecastreerde mannetjes worden vaak ossen genoemd.
Zinderende zintuigen
Koeien hebben sterk ontwikkelde zintuigen. Omdat ze ogen aan de zijkanten van hun hoofd hebben, kunnen ze zien wat er rondom en achter hen gebeurt. Ze hebben een zichtbereik van wel 300°. Wanneer koeien hun kop neerleggen om te grazen, loopt dit bereik op tot bijna 360°, waardoor ze een panoramisch uitzicht hebben. Ter vergelijking: wij kunnen tot 180° zien.
Ze hebben ook een geweldig gehoor, vergelijkbaar met dat van een hond. Daarom kunnen harde geluiden stress opleveren. En hun reukvermogen is zo sterk afgestemd dat ze geuren tot op acht kilometer afstand kunnen opsnuiven.
Al deze zintuigen zorgen ervoor dat koeien goed gevaar kunnen aanvoelen. Toch zijn hun zintuigen niet helemaal perfect: ze zijn kleurenblind voor rood en groen en zien deze kleuren als tinten zwart en grijs.
Grote eters
Koeien zijn herbivoren. Het zijn natuurlijke grazers die rondlopen om grassen en andere lekkere planten te vinden. De maag van een koe is een gecompliceerde structuur die is verdeeld in vier zeer verschillende ‘kamers’. Hiermee kunnen ze hun voedsel effectief verteren.
Op boerderijen zijn koeien voor hun manier van leven en de kwaliteit van hun voedsel volledig afhankelijk van mensen. Maar waar ze ook wonen, koeien zijn en blijven grote eters en drinkers. Melkkoeien hebben bijvoorbeeld 25 tot 50 kilo voer en ongeveer 172 liter water per dag nodig. Dat is net zoveel water als een gemiddeld bad bevat!
Samen sterker
Net als alle kuddedieren zijn koeien het gelukkigst en voelen ze zich het veiligst als ze samen zijn. Het is normaal dat ze hechte banden vormen met twee tot vier andere koeien uit hun kudde. Als ze de keuze hebben, slapen ze graag bij hun vrienden en familie voor bescherming.
Koeien zijn dol op spelen. Als ze de ruimte hebben, zullen ze met elkaar rennen, elkaar achtervolgen en met ballen spelen. Zo leren de koeien spelenderwijs hoe ze met een kudde moeten omgaan. Koeien likken elkaar graag – meestal in de nek – en vinden het prettig om geaaid te worden. Het helpt hen om zich te binden.
Maar het is niet allemaal rozengeur en maneschijn. Net als wij kunnen koeien een hekel aan elkaar hebben en wrok koesteren. Ze kunnen zelfs mensen herkennen en herinneren die hen jarenlang onvriendelijk hebben behandeld. Toch zit dat de band van koeien niet in de weg. Koeien die alleen worden gehouden zijn vaak angstig en depressief.
Moeder en kalf
Koeien zijn normaal gesproken ongeveer negen maanden drachtig en krijgen meestal één kalf dat binnen enkele minuten na de geboorte kan staan en zogen. Moeders en kalveren hebben een zeer hechte band. Wanneer zij van elkaar gescheiden worden, raken ze erg van streek. Van moeders die in de open lucht worden gehouden, is bekend dat ze vele kilometers lopen om hun verdwaalde kalveren te roepen.
Kuddes koeien werken ook samen om de kalveren te beschermen – sommige rassen hebben zelfs een ‘waakkoe’-systeem. Om beurten houden ze de wacht en kijken ze uit voor roofdieren, terwijl andere koeien rustig kunnen grazen.
Nieuwsgierige ontdekkers
Koeien zijn van nature erg nieuwsgierig en worden enthousiast van een uitdaging. Onderzoekers die koeien de opdracht gaven een deur te openen om bij voedsel te komen, ontdekten dat de hartslag van de dieren toenam en dat de hersengolven opwinding lieten zien. Sommige koeien sprongen zelfs in de lucht.
Alexandra Green, onderzoeker bij de Universiteit van Sydney, was erg onder de indruk van het beslissingsvermogen van melkkoeien. Ze ontdekte dat ze konden worden getraind om geluid door een doolhof te volgen om voedsel te vinden. En ze leerde dat koeien 333 verschillende geluiden gebruiken om met elkaar te communiceren.
Een triest leven
Er zijn ongeveer een miljard koeien op onze planeet die worden gehouden voor hun melk en vlees. Ze leiden er een triest leven. Velen worden gehouden op boerderijen in de vee-industrie waar ze niet kunnen grazen en zich niet natuurlijk kunnen gedragen. Ze zien geen natuurlijk zonlicht en voelen geen gras onder hun hoeven.
In de meeste melkveehouderijen mogen moeders en kalveren slechts korte tijd bij elkaar zijn – vaak slechts 20 minuten – voordat ze gescheiden worden. Dit wordt gedaan om de melkproductie te maximaliseren. Het betekent ook dat de koeien snel weer zwanger gemaakt kunnen worden.
Kalveren worden ook onderworpen aan pijnlijke onthoorning of castratie – vooral voor de vleesindustrie. Beide procedures zijn zeer stressvol en traumatisch. In de meeste delen van de wereld worden mannelijke melkkalveren meestal een paar dagen of weken na de geboorte geslacht, omdat ze niet kunnen worden gefokt voor hun melk.
Daarnaast worden vleeskoeien levend vervoerd – soms duizenden kilometers lang in erbarmelijke omstandigheden – naar landen waar ze worden geslacht zonder voorverdoving. Het leed en de pijn die ze ervaren zijn onvoorstelbaar.
Ons werk voor koeien
Met jouw hulp werken we hard om het wereldwijde voedselsysteem te transformeren, zodat koeien een leven krijgen dat de moeite waard is. Hoe we dat doen? Je leest het via de link hieronder.
