
Dolfijnen in gevangenschap
Waar komen gevangen dolfijnen vandaan?
Vaak wordt gedacht dat dolfijnen in gevangenschap ook geboren zijn in gevangenschap, maar veel dolfijnen in dolfinaria verspreid over de hele wereld leefden voorheen vrij in het wild. Het vangen van een dolfijn gaat gepaard met heel veel geweld en dierenleed. Ze worden door speedboten opgejaagd tot ze uitgeput zijn. Ook zorgen de speedboten ervoor dat ze gescheiden worden van hun groep zodat ze met een net gevangen kunnen worden. In paniek verwonden de dolfijnen zichzelf vaak wanneer zij uit het net proberen te ontsnappen. Verwondingen en zelfs dood (vaak door verdrinking) komen regelmatig voor.
Sommige dolfinaria hebben beleid om geen dolfijnen te houden die uit het wild afkomstig zijn. In hun fokprogramma’s maken ze echter vaak wel gebruik van nazaten van uit het wild gevangen dieren. En misschien nog wel belangrijker: hun shows, marketing en reclame dragen bij aan de vraag naar dolfijnen, ze creëren het beeld dat het ‘ok’ is om wilde dieren voor menselijk vermaak te exploiteren. Door hun populariteit dragen ook zij bij aan de dolfijnenjacht.
Wat is het verschil tussen hun omgeving in het wild en in gevangenschap?
Walvisachtigen zoals dolfijnen en orka's zijn erg intelligent en sociaal, in het wild hebben zij veel contact met hun soortgenoten, zijn zij regelmatig aan het jagen en hebben hele kustgebieden als speelomgeving. In gevangenschap hebben zij dat niet. Sociale omgang is beperkt tot een aantal bassin-genoten. Dolfijnen in gevangenschap krijgen dode vissen als voedsel, terwijl zij in het wild zelf hun vis vangen. In het wild kunnen dolfijnen dagelijks makkelijk 60 kilometer zwemmen, orka's leggen maar liefst 150 kilometer per dag af. Zelfs in de allergrootse bassins hebben de dieren bij lange na niet de ruimte die zij in de oceaan hebben. In plaats van een eindeloze zee, kennen de dieren alleen kleine chloorbaden.
Hoe worden dolfijnen en orka's getraind?
Dolfijnen in gevangenschap kunnen niet zelf kiezen wanneer zij niet meer willen optreden. De dieren worden getraind door straf dan wel door beloning. In dolfinaria waar niet met straf wordt gewerkt, houdt dit in dat een beloning gebruikt wordt voor de training: eten. Als zij hun trucje op de goede manier uitvoeren, krijgen zij voedsel. Zo krijgen zij gedurende de dag een maaltijd. Maar dit maakt hen uiteindelijk tot niet meer dan bedelaars. Vaak worden de dieren als leergierig en enthousiast gezien, simpelweg omdat ze zich vervelen in hun tanks.
Dolfijnen in gevangenschap worden vaak zó getraind dat mensen zich kunnen herkennen in hun trucjes. Het bewegen van de vinnen wordt gezien als ‘zwaaien’ en het gebruik van de stembanden wordt gezien als ‘praten’. De dolfijnen kunnen ook recht op het publiek afzwemmen, als blijk van ‘enthousiasme’. Een dolfijn in het wild zou zich nooit zo gedragen.
Is het oké om naar een dolfinarium te gaan maar geen show te bezoeken?
Elke keer als iemand een kaartje koopt om naar een dolfinarium te gaan, draagt hij of zij bij aan het lijden van de dolfijnen. Dolfijnen en orka's lijden niet alleen tijdens de shows; de rest van de dag leven ze in kleine chloorbaden zonder enige stimulatie. Ook deze industrie draait om ‘vraag en aanbod’. Zo lang mensen kaartjes kopen om dolfijnen te zien, in bassins of shows, worden dolfijnen gevangengehouden, getraind en blijft er vraag naar uit het wild te vangen dieren. Consumenten hebben de macht om deze industrie tegen te gaan: simpelweg door geen toegangskaartje te kopen.
Dolfijnen glimlachen altijd, zijn ze dan gelukkig?
Een dolfijn lijkt te ‘glimlachen’. Dit zijn echter de standaardgelaatstrekken van het dier; een dolfijn kan de spieren in zijn gezicht niet bewegen zoals mensen dat wel kunnen. Dolfijnen ‘glimlachen’ dus zelfs als zij gewond of ziek zijn. De 'glimlach' van een dolfijn staat compleet los van hoe hij of zij zich fysiek of emotioneel voelt.
Leven walvisachtigen langer in het wild of in gevangenschap?
De gemiddelde levensduur van een dolfijn in gevangenschap is onbekend, want de rapportages over de geboorte- en sterftecijfers worden alleen bekend gemaakt als het dolfinarium daar zelf voor kiest. Bij gevangen dolfijnen is het lastig om de leeftijd exact vast te stellen, dus kan de leeftijd bij sterfte ook alleen maar geschat worden, of zelfs onbekend blijven. Het is daarentegen wel een feit dat ogenschijnlijk gezonde dolfijnen regelmatig sterven op relatief jonge leeftijd, vaak zonder (enig) voorteken en aan compleet andere oorzaken dan hun wilde soortgenoten.
Mannelijke orka's kunnen in het wild meer dan 60 jaar oud worden en vrouwtjes tikken regelmatig de 80 jaar aan. In gevangenschap overlijden dieren vaak vroegtijdig. Zo stierven er in het Franse Marineland binnen een aantal jaar meerdere orka's, waarvan de oudste nog maar 25 jaar was.
Als dolfinaria sluiten, wat gebeurt er dan met de dolfijnen die daar leven?
We weten dat het helaas (lang) niet altijd mogelijk zal zijn dolfijnen (terug) uit te zetten in het wild. Of dolfijnen terug kunnen naar de natuur verschilt van geval tot geval en hangt onder meer af van de gezondheidstoestand van de dieren, hun vaardigheid in het gebruik van sonar, de bedrevenheid om vis te vangen en hun weerbaarheid tegen natuurlijke vijanden. Maar ook dolfijnen die niet terug kunnen naar een zelfstandig leven in de zee, verdienen een betere permanente leefomgeving die voldoet aan hun natuurlijke behoeftes.
Daarom pleiten wij voor opvangplekken in een afgezet stuk zee. Hier hebben de dieren de mogelijkheid om te zwemmen en te duiken, te jagen, onderdeel zijn van het getij en weer een te wild dier kunnen zijn, in plaats van entertainer. Helaas bestaan deze plekken nog niet. Omdat er steeds meer dolfinaria sluiten, wordt de urgentie voor dit soort locaties echter alsmaar groter.
Deze sanctuaries worden door de dolfinariumsector vaak niet serieus genomen als oplossing. In plaats daarvan worden ze als een bedreiging voor hun verdienmodel gezien. Er zijn veel hindernissen. De regels zijn ingewikkeld, en de politiek werkt lang niet altijd mee. Overheden zijn vaak terughoudend om dolfinaria aan te moedigen hun dolfijnen naar een sanctuary te verplaatsen, simpelweg omdat er op dit moment nog geen volledig operationeel opvangcentrum is. Dat is best wrang, want diezelfde overheden doen weinig om sanctuaries mogelijk te maken – en sommige lijken de bouw ervan zelfs tegen te werken.
Wat moeten dolfinaria volgens World Animal Protection doen?
World Animal Protection pleit voor een verantwoorde uitfasering, waarbij dolfinaria ervoor zorgen dat er geen nieuwe dieren meer bijkomen en de dolfijnen die niet terug kunnen naar het wild een groter en natuurlijker habitat krijgen in een afgesloten stuk zee. Dit betekent dat dolfinaria moeten stoppen met het fokken van dieren en met het bijdragen aan het fokken van dieren door uitwisselingsprogramma’s. Uiteraard is ook wildvangst uit den boze. We snappen dat dolfinaria niet van de ene dag op de andere kunnen veranderen, maar ook dat ze geen andere toekomst hebben dan zich om te vormen van attractie met wilde dieren naar een centrum voor opvang en uitzetting van zeezoogdieren en/of educatie.
Wat is de beste manier om dolfijnen te observeren en over hen te leren zonder bij te dragen aan deze industrie?
Het beste is om wilde dieren te bewonderen in het wild, waar ze thuishoren. Om orka’s en andere walvisachtigen op een verantwoorde manier te spotten, kun je het beste een Wildlife Heritage Area bezoeken. Dit zijn erkende bestemmingen over de hele wereld die het belang van walvisachtigen ondersteunen door middel van onderwijs, onderzoek en natuurbehoud. Deze gebieden bieden toeristen een transparante en gemakkelijke manier om walvissen en dolfijnen op een verantwoorde, authentieke en respectvolle manier in hun natuurlijk habitat te spotten. Er zijn gebieden in de Verenigde Staten, Zuid-Afrika en Australië, maar ook dichterbij huis in Tenerife.
Wat heeft de Taiji-jacht te maken met dolfinaria?
In de stad Taiji in Japan wordt elk jaar een grote dolfijnenjacht gedaan. Van september tot april worden groepen dolfijnen een baai in gejaagd. De mooiste exemplaren worden gevangen en verkocht aan dolfinaria, en de rest van de dolfijnen wordt gedood. Dit is een gruwelijke massaslachting waarbij vaak heel de baai rood kleurt.
Hoewel een groot deel van de dolfijnen wordt afgemaakt, leveren de levende dieren het meeste geld op. Zo lang dolfinaria in trek zijn, blijft deze vreselijke jacht dus winstgevend.
Is de zee wel veilig voor dolfijnen?
Hoewel dolfijnen en andere zeedieren inderdaad te maken hebben met vervuiling, herrie, en verstoring in zee, is het leven in zee nog altijd ruim te verkiezen boven een leven in bassins. De oceaan is geen verloren gebied; het is het thuis van miljarden dieren. Door natuurlijke selectie en evolutie zijn dolfijnen geweldig afgestemd op de natuurlijke omgeving.
Om onze oceanen en het zeeleven te beschermen richtten we in 2015 het succesvolle Global Ghost Gear Initiative op. Jaarlijks verdrinken nog altijd vele zeedieren door verloren of gedumpte visnetten en -vallen (spookvistuig). Met dit initiatief willen we een einde maken aan het wereldwijde spookvistuigprobleem. Het is een samenwerkingsverband van visbedrijven, wetenschappers, overheden, particulieren, intergouvernementele organisaties en non-profitorganisaties om spookvistuig te bestrijden.
Kunnen dolfijnen geestelijk gehandicapte of autistische kinderen helpen?
Dolfijnen worden inderdaad ingezet bij therapieën voor geestelijk gehandicapte of autistische kinderen. Er is echter geen wetenschappelijk bewijs dat een heilzame werking op de lange termijn aantoont (terwijl het de ouders vaak veel geld kost). Verder is er meestal weinig aandacht voor de risico’s die de omgang met dolfijnen met zich meebrengen: het zijn grote en sterke, wilde dieren, die mensen flinke verwondingen kunnen toebrengen. Ook kunnen mensen en dolfijnen allerlei ziektes op elkaar overdragen. Daar komt bij dat er voldoende voorbeelden te vinden zijn van verantwoorde en respectvolle alternatieven. Zo is er de 360° Virtual Reality bril, waarmee iedereen kan ervaren hoe het is om onder water een dolfijn te ontmoeten. Wereldwijd wordt deze methode met in meer dan 500 ziekenhuizen ingezet onder andere voor de behandeling van depressie, psychose, angststoornissen en autisme. Lees hier meer. Kortom, er is écht geen reden te bedenken waarom je hier dolfijnen voor zou laten lijden.
Als we stoppen met het fokken van dolfijnen, zullen dolfijnen dan uitsterven?
Waarom is het slecht nieuws als een orka zoals Morgan een baby krijgt?
De geboorte van een orkakalfje klinkt misschien als goed nieuws, maar op een plek als Loro Parque is niets minder waar. Morgan's baby Teno is voor Loro Parque niets meer dan een winstgevend product. Zijn leven lang zal hij dienen als circusclown en zo mensen moeten vermaken door op te treden in shows. Nooit zal hij afstanden afleggen en jagen in de oceaan waar hij thuishoort. In plaats daarvan woont hij voor altijd in kleine, betonnen tanks, waar hij rondzwemt in chloorwater en dode vis eet.