Intensieve veehouderij: een gevaar voor onze biodiversiteit

Elk jaar worden wereldwijd zo’n 40 miljard dieren in de vee-industrie gebruikt voor hun vlees, melk en eieren. Deze dieren moeten topprestaties leveren om zoveel mogelijk te produceren of snel groeien om geslacht te worden. Daar is voeding voor nodig met veel hoogwaardige eiwitten, zoals soja. En ruimte, heel veel ruimte. Maar dat komt niet altijd ten goede aan de biodiversiteit. In tegendeel.

Leefgebied wilde dieren verdwijnt

Wereldwijd wordt soja geïmporteerd uit landen als Brazilië. Hiervoor wordt bos in een hoog tempo gekapt. Het regenwoud moet immers plaatsmaken voor landbouw. Hele gebieden worden afgebrand om land geschikt te maken voor de soja- en veeteelt. En dat gaat rap. In 2020 zelfs met het hoogste ontbossingspercentage sinds 2008. Niet alleen de Amazone moet eraan geloven, ook de Pantanal, een groot Zuid-Amerikaans draslandgebied, wordt weggebrand. De branden waren daar in 2020 het ergst sinds de tellingen die in 1998 begonnen. Het is een catastrofe voor wilde dieren, want hoe meer regenwoud wordt ontbost, hoe kleiner de bewegingsruimte van wilde dieren en hoe meer biodiversiteit zal afnemen. Een stuk vlees, of plakje kaas, draagt daaraan bij. Geert Verstegen, voorzitter van het Brabants Burgerplatform, legt uit hoe dat zit: ‘Hoe meer een boer produceert, hoe meer geld hij verdient. En hoe meer voer hij afneemt, hoe meer korting hij per ton krijgt. Het systeem is er dus op gericht om groter te worden. Maar Nederland is klein. We hebben heel veel beesten maar geen land om voer voor hen te produceren. Dan kom je dus uiteindelijk terecht in Zuid-Amerika, waar tropisch regenwoud wordt gesloopt en biodiversiteit verloren gaat zodat wij hier varkensvlees kunnen produceren.’

Delen van de Amazone worden afgebrand om ruimte te maken voor sojateelt

Biodiversiteit in Nederland

Ook in Nederland heeft de vee-industrie gevolgen voor de biodiversiteit. Aantallen insecten en wilde dieren nemen af. De biodiversiteit gaat hier zelfs het hardst achteruit van alle landen in Europa. Ten opzichte van 1900 is er nog maar 15% van de diversiteit aan levensvormen over. De oorzaak? Intensieve veehouderijen en te weinig leefruimte voor wilde dieren. Tweederde van ons landoppervlak wordt gebruikt door landbouw. Niet zo vreemd, als je bedenkt dat onze boeren tot de productiefste ter wereld behoren. Helaas betaalt de natuur hiervoor de prijs. Juíst in deze landbouwgebieden gaat het slecht met de biodiversiteit. ‘Ik heb al jaren geen egel meer in mijn tuin gezien’, zegt Geert. Hij woont in Oost-Brabant en ervaart dagelijks overlast van de intensieve veehouderij. ‘De enorme stikstofbelasting, ontwatering en bestrijdingsmiddelen zorgen ervoor dat de grond verdroogt en de bodemkwaliteit achteruitgaat’, vertelt hij. ‘Ik zie daardoor steeds minder diersoorten in mijn tuin, slechts nog een beperkt aantal vogels.’ Een grote diversiteit aan soorten is juist nodig om de natuur levend en productief te houden. Deze biodiversiteit is van vitaal belang voor het veiligstellen van ons eigen voortbestaan. Dat doet je toch nadenken over dat plakje kaas op je brood.

Ook in Nederland heeft de vee-industrie gevolgen voor de biodiversiteit

Brabants Burgerplatform

In de leefomgeving van Geert zijn veel veehouderijen te vinden. Naast het verlies aan biodiversiteit en de bijbehorende klimaatrisico’s, ziet hij ook hoe de intensieve veehouderij problemen voor de volksgezondheid veroorzaakt. De verminderde luchtkwaliteit bijvoorbeeld, en het risico op longproblemen. Om nog maar te zwijgen over het risico op pandemieën. ‘Het is onleefbaar’, vindt Geert. Als voorzitter van het Brabants Burgerplatform zet hij zich daarom in voor het terugdringen van de intensieve veehouderij. Het platform vertegenwoordigt en ondersteunt verontruste bewoners van het platteland. Zo steunt het platform een groep van 16 burgers die vanwege de stank van megastallen een rechtszaak tegen de Nederlandse staat hebben aangespannen. ‘We hopen daarmee op scherpere normen om burgers te beschermen’, licht Geert toe. Volgens hem zijn de aantasting van de gezondheid, de stikstofcrisis en het verlies aan biodiversiteit allemaal keerzijden van hetzelfde probleem: de intensieve veehouderij. ‘Ik wil niet zeggen dat we de veehouderij moeten afschaffen, maar het is wel een heel grote oorzaak.’

Een egel heeft Geert van het Brabants Burgerplatform al lang niet in zijn tuin gezien

Wat kun je zelf doen?

Om wereldwijd dierenwelzijn te verbeteren en verlies aan biodiversiteit te beperken is het belangrijk dat er minder dierlijke producten geconsumeerd worden. Geert: ‘Het aantal dieren in de intensieve veehouderij moet verminderd. Als we mondiaal de helft vlees gaan eten, is al een groot gedeelte van het probleem opgelost’. Hiervoor hoef je niet direct drastisch je dieet te wijzigen, iedere plantaardige stap helpt! We helpen je graag op weg met onze tips.

Ook kun je de inzet van het Brabants Burgerplatform steunen met een donatie. Of roep de financiële sector op om te stoppen met investeren in dieronvriendelijke praktijken en bedrijven die bijdragen aan ontbossing in gebieden als de Amazone. Banken, verzekeraars en pensioenfondsen oefenen hiermee een enorme invloed uit. Tijd om ze aan te moedigen het anders te doen: teken net als vele BN’ers onze petitiebrief! 29/01/2021